เอกซ์บอกซ์วัน (อังกฤษ: Xbox One) เป็นเครื่องเล่นวิดีโอเกมผลิตโดยไมโครซอฟท์ เป็นเครื่องเล่นต่อจากเอกซ์บอกซ์ 360 และเป็นรุ่นที่ 3 ในตระกูลเอกซ์บอกซ์ เปิดตัวครั้งแรกในอเมริกาเหนือ บางส่วนของยุโรป ออสเตรเลีย และอเมริกาใต้ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2556 และในญี่ปุ่น จีน และประเทศอื่น ๆ ในยุโรปในเดือนกันยายน พ.ศ. 2557 เป็นเครื่องเล่นเกมเอกซ์บอกซ์เครื่องแรกที่วางจำหน่ายในประเทศจีน โดยเฉพาะในเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ ไมโครซอฟท์วางตลาดอุปกรณ์ดังกล่าวเป็น "ระบบความบันเทิงครบวงจร" ด้วยเหตุนี้จึงเรียกว่า "เอกซ์บอกซ์วัน" เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องเล่นวิดีโอเกมยุคที่แปดซึ่งแข่งขันกับเพลย์สเตชัน 4 ของโซนี่ และวียูหรือต่อมาคือนินเท็นโด สวิตช์ของนินเท็นโดเป็นหลัก
การย้ายออกจากสถาปัตยกรรมที่ใช้เพาเวอร์พีซีของรุ่นก่อนหน้า เอกซ์บอกซ์วันถือเป็นการเปลี่ยนกลับไปใช้สถาปัตยกรรมแบบเอกซ์86 ที่ใช้ในเอกซ์บอกซ์รุ่นดั้งเดิม มี AMD Accelerated Processing Unit (APU) ที่สร้างขึ้นโดยใช้ชุดคำสั่งเอกซ์86-64 คอนโทรลเลอร์ของเอกซ์บอกซ์วันได้รับการออกแบบใหม่เหนือเอกซ์บอกซ์ 360 โดยมีการออกแบบตัวเครื่อง ดีแพด และทริกเกอร์ที่สามารถส่งการตอบสนองแบบสัมผัสตามทิศทางได้ เครื่องเล่นเกมให้ความสำคัญกับการประมวลผลแบบคลาวด์ เช่นเดียวกับคุณลักษณะเครือข่ายสังคมออนไลน์ และความสามารถในการบันทึกและแบ่งปันคลิปวิดีโอหรือภาพหน้าจอจากการเล่นเกมหรือสตรีมสดโดยตรงไปยังบริการสตรีม เช่นมิกเซอร์และทวิตช์ นอกจากนี้ยังสามารถเล่นเกมนอกเครื่องเล่นเกมผ่านเครือข่ายท้องถิ่นบนอุปกรณ์วินโดวส์ 10 ที่รองรับ เครื่องเล่นเกมสามารถเล่นแผ่นบลูเรย์และซ้อนทับรายการโทรทัศน์สดจากกล่องรับสัญญาณที่มีอยู่หรือเครื่องรับสัญญาณดิจิทัลสำหรับโทรทัศน์ระบบดิจิทัลภาคพื้นดินพร้อมคู่มือโปรแกรมที่ปรับปรุงแล้ว เครื่องเล่นเกมมีตัวเลือกรวมเซนเซอร์คิเนคที่ออกแบบใหม่ ซึ่งวางตลาดในชื่อ "คิเนค 2.0" ซึ่งให้การติดตามการเคลื่อนไหวและการจดจำเสียงที่ดีขึ้น
เอกซ์บอกซ์วันได้รับคำวิจารณ์ในเชิงบวกสำหรับการออกแบบคอนโทรลเลอร์ที่ประณีต คุณลักษณะด้านมัลติมีเดีย และการนำด้วยเสียง การออกแบบที่เงียบกว่าและเย็นกว่านั้นได้รับการยกย่องว่าทำให้เครื่องเล่นเกมมีความน่าเชื่อถือมากกว่ารุ่นก่อนเมื่อเปิดตัว แต่เครื่องเล่นเกมมักถูกวิจารณ์ว่าเล่นเกมในระดับกราฟิกที่ต่ำกว่าเพลย์สเตชัน 4 ในทางเทคนิค อินเทอร์เฟซผู้ใช้เดิมถูกวิจารณ์อย่างรุนแรงเนื่องจากไม่ใช้งานง่าย แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับส่วนติดต่อผู้ใช้และส่วนอื่น ๆ ของซอฟต์แวร์คอนโซลหลังการเปิดตัวจะได้รับการตอบรับที่ดี คิเนคได้รับการยกย่องในด้านความแม่นยำในการติดตามการเคลื่อนไหว การเข้าสู่ระบบการจดจำใบหน้า และการสั่งงานด้วยเสียง
รุ่นต่อไปของเอกซ์บอกซ์วันรุ่นดั้งเดิมคือเอกซ์บอกซ์วันเอสใน พ.ศ. 2559 ซึ่งมีฟอร์มแฟคเตอร์ที่เล็กกว่าและรองรับวิดีโอช่วงไดนามิกสูง HDR10 ตลอดจนรองรับการเล่นวิดีโอ 4K และยกระดับเกมให้สูงขึ้นจาก 1080p เป็น 4K ตัวเครื่องได้รับการยกย่องในเรื่องขนาดที่เล็กลง การปรับปรุงด้านภาพบนหน้าจอ และการไม่มีแหล่งจ่ายไฟภายนอก แต่มีการปรับปรุงเช่นการไม่มีพอร์ตคิเนคดั้งเดิม รุ่นไฮเอนด์ชื่อเอกซ์บอกซ์วันเอกซ์ เปิดตัวในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2560 และวางจำหน่ายในเดือนพฤศจิกายน มีคุณลักษณะฮาร์ดแวร์ที่ได้รับการอัพเกรดและรองรับการเรนเดอร์เกมที่ความละเอียด 4K รุ่นต่อไปของเครื่องเล่นเกมนี้คือเอกซ์บอกซ์ซีรีส์เอกซ์และซีรีส์เอส ซึ่งเปิดตัวในวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563 การผลิตเครื่องเล่นเกมเอกซ์บอกซ์วันทั้งหมดหยุดลงในสิ้นปีนั้น
ช่วงวันที่ 13 มิถุนายน 2559 ในงาน E3 2016 ทาง Microsoft ได้ (อังกฤษ: Xbox One S) เป็นการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย และยกจาก เอกซ์บอกซ์วัน มาทำใหม่ โดยมีขนาดเล็กลง 40 เปอร์เซ็นต์ , ตัวเพาเวอร์ซัพพลายอยู่ในตัวเครื่อง ซึ่งจะไม่สามารถใช่งานร่วมกับเอกซ์บอกซ์วันได้ , ช่องเสียบ USB อยู่ด้านหน้า พร้อมเซ็นเซอร์ IR Sensor และไม่มีการแถมตัว Kinect sensor ด้วย ตั้งแต่ขนาดเริ่มต้น เพื่อประหยัดงบประมาณ แต่สามารถอัพฮาร์ดดิสก์ได้สูงสุด 2 TB
บนตัวเกมนั้น เอกซ์บอกซ์วัน เอส จะรองรับเกมที่ใช้ HDR (High-Dynamic Range) ในมาตรฐาน HDR10 และรองรับเล่นวิดีโอจากแผ่น Ultra HD Blu-ray หรือบนความละเอียด 4K จากบริการสตรีมมิ่งวิดีโอคอนเทน
ช่วงวันเดียวกันกับเปิดตัวเอกซ์บอกซ์วัน เอส ทาง Microsoft ได้มีการเปิดตัว โปรเจกต์ สกอพิโอ ซึ่งเป็นตัวฮาร์ดแวร์ในรุ่นต่อไปในตระกูลคอนโซล โดยสามารถเล่นเกมบนความละเอียด 4K ได้ พร้อมทั้งนี้ ยังเปิดเผยฮาร์ดแวร์เพียงแค่เล็กน้อย คือ ซีพียู AMD 8 แกนประมวลผล , แบรนด์วิตต์หน่วยความจำ 320 จิกะบิตต่อวินาที , จีพียูแบรนด์วิตต์ 6 Teraflops และรองรับ Virtual Reality ทั้งนี้ Microsoft ยังให้คำนิยามของเจ้า Project Scorpio ด้วยว่า “The Most Powerful Console Ever” หรือ เครื่องเล่นเกมคอนโซลที่ทรงพลังที่สุดเท่าที่เคยมีมา และจะมีการเปิดเผยโฉมตัวนี้ ในวันที่ 11 มิถุนายน 2560
ในงาน E3 ปี 2017 ได้มีการออกชื่อเครื่องเกมคอนโซลจากโปรเจกต์ สกอพิโอ ในภายใต้ชื่อว่า เอกซ์บอกซ์วัน เอกซ์ โดยได้ทำการออกแบบตัวเครื่องจะไปเน้นในทางด้านความเร็ว , ความเข้ากันได้ และการทำงานและออกแบบ
ในด้านความเร็วนั้น จะไปตามที่วางแผนตาม โปรเจกต์ สกอพิโอ แต่จะมีการเพิ่มประสิทธิภาพที่แบรนด์วิตต์หน่วยความจำจากเดิม 320 เป็น 326 จิกะบิตต่อวินาที ตัวจีพียูบน เอกซ์บอกซ์วัน เอกซ์ นั้น จะมีความเร็วที่ 1172 MHz และ มีหน่วยความจำที่ 12 GB แบบ GDDR5 ทำให้สามารถเล่นเกมบนความละเอียด 4K ได้มีประสิทธิภาพ และไม่ลดทอนคุณภาพ เมื่อเทียบกับ เพลย์สเตชัน 4 โปร , รองรับเกมที่ใช้ HDR (High-Dynamic Range) ในมาตรฐาน HDR10 , รองรับความกว้างสีแบบ Wide Color Gamut , รองรับเสียงในรูปแบบ Dolby Atmos และรองรับเล่นวิดีโอจากแผ่น Ultra HD Blu-ray หรือบนความละเอียด 4K จากบริการสตรีมมิ่งวิดีโอคอนเทน
ส่วนความเข้ากันได้ เครื่องนี้สามารถใช้งานอุปกรณ์และเกมที่ใช้ใน เอกซ์บอกซ์ วัน และ เอกซ์บอกซ์วัน เอส ได้ (ยกเว้นเพาเวอร์ซัพพลายบนเอกซ์บอกซ์ วัน , เกมสามารถเล่นได้ถึงเครื่องเล่น XBOX รุ่นแรก) แต่เกมที่จะเล่นบน เอกซ์บอกซ์วัน เอกซ์ นั้น จะสามารถเล่นได้เต็มประสิทธิภาพเช่นเดิม แต่จะโหลดเกมได้เร็วขึ้น , เฟรมเรตเพิ่มขึ้น และตัวเกมจะเรนเดอร์เป็น 4K โดยอัตโนมัติ โดยใช้เทคนิค Supersampling
และการทำงานและออกแบบนั้น โดยตัว SoC นี้ จะทำในสถาปัตยกรรมแบบกำหนดเอง บนขนาดชิพ 16 นาโนเมตร , ใช้ตัวระบายความร้อนแบบ Liquid-Cooling ในชนิด Vapor Chambers , ปรับปรุงการจัดการพลังงานให้สอดคล้องกันระหว่าง SoC กับพลังงานได้ดียิ่งขึ้น และตัวเครื่องนี้ จะเล็กที่สุดและเร็วที่สุดในตระกูลเอกซ์บอกซ์อีกด้วย
โดยจะวางจำหน่ายในวันที่ 7 พฤศจิกายนนี้ ในราคาเริ่มต้นที่ 499 ดอลลาร์สหรัฐ ที่ความจุ 1 TB และคนที่จองสั่งซื้อไว้ก่อนนั้น จะได้เป็น เอกซ์บอกซ์วัน เอกซ์ โปรเจกต์ สกอพิโอ อิดิชั่น ซึ่งจะมีตัวอักษรเขียนว่า "Project Scorpio" บนตัวเครื่องและคอนโทรลเลอร์ ลายดอทแบบพิเศษ รวมถึงแถมขาตั้ง โดยจะมีจำนวนจำกัดเท่านั้น
บทความวิดีโอเกมหรือเกมคอมพิวเตอร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มเติมข้อมูล
